Opera voor iedereen in Wenen

Deze ‘voor iedereen toegankelijke’ houding maakt opera toegankelijk - en plezierig

Tot februari 2012 leek het voor mij net zo onwaarschijnlijk om naar de opera te gaan als naar het voetbal. Hoewel ik van beide hield klassieke muziek en sport, leken deze twee praktijken net iets te ver te zijn gegaan voor mijn gemakzones. Klassieke muziek, geloofde ik, was geen plek om te zingen en rennen werd belemmerd door de introductie van een bal. Dus met dit mantra ging ik door het leven en vermeed ik contact met beide fenomenen. Tot mijn broer werd uitgenodigd om op Wembley te spelen en ik aan boord van een vliegtuig naar Wenen stapte.

Lezend in mijn reisgids in het vliegtuig werd duidelijk dat muziek een enorme rol speelde, en nog steeds speelt, in de cultuur en erfgoed van Wenen. De Bal van de Koffiehuis Eigenaars bijwonen op mijn eerste avond in de stad gaf me al het bewijs dat ik nodig had dat muziek en dans hier met jubel worden gevierd - en niet beperkt zijn tot de elite, zoals mijn vooroordelen me zouden doen geloven.

Mijn vooroordelen zouden ook een deuk oplopen toen ik later ontdekte dat ik mijn vliegticket naar huis niet hoefde te veilen om mijn operaticket de volgende dag te betalen - inderdaad, ik kon gaan voor slechts €3... minder dan de prijs van een pint bier. Met de mogelijkheid om een voorstelling te zien in het iconische Staatsoper in Wenen voor zo'n belachelijk lage prijs was de beslissing genomen.

Het Neorenaissance Staatsoper in Wenen werd gebouwd in de late 19e eeuw en opende voor het publiek in 1869, met een uitvoering van Mozart's Don Giovanni. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het gebouw getroffen door bommen en ontsnapte het maar net aan totale verwoesting - om in 1955 opnieuw te openen. Tegenwoordig geniet de operagebouw van Wenen wereldwijde faam en staat het bekend als een van de drukste operagebouwen ter wereld. Het heeft gemiddeld zo'n 200 voorstellingen per jaar en biedt werk aan meer dan 1.000 mensen.

Het is dan ook niet verwonderlijk dat tickets voor opera's in de Staatsoper voor honderden euro's kunnen worden verkocht en meestal van tevoren moeten worden geboekt. De €3-tickets worden 80 minuten voor aanvang van de voorstelling vrijgegeven en komen met één addertje onder het gras - je moet staan. Het lijdt geen twijfel dat dit niemand lijkt te storen voor de gevraagde prijs en toen ik in de rij stond om binnen te komen, bleef de rij met mensen groeien. Slechts één kaartje per persoon is toegestaan (om te voorkomen dat grote groepen met één persoon leeglopen) en om ervoor te zorgen dat de kaartjes niet opraken voordat je vooraan staat, moet je tot 40 minuten voor de opening bij het loket zijn.

Eenmaal binnen, met je kaartje in de hand, leiden de ceremoniemeesters je door een gang naar de grote ingangshal van het operagebouw. Deze hoofdgang is werkelijk prachtig en camera's draaien overuren terwijl je je een weg baant naar de trap en naar de theaterdeuren. Bedenk dat je op dit moment erg vroeg bent, dus als je door de deuren gaat, word je begroet met een zee van lege stoelen en voor de spaarzame - een reeks stappen met beklede leuningen ervoor.  Het idee is dat je iets aan de rail voor het stukje grond waarop je wilt staan bindt, en dan kun je rondlopen tot de voorstelling begint.

Ik koos ervoor om op mijn trapje te zitten en toe te kijken terwijl de zaal onder me zich vulde. Terwijl we in spijkerbroek en casual tops gezeten waren, waren degenen die onder ons plaatsnamen duidelijk veel formeler, met lange jurken, kostuums en zelfs een enkele smoking die verscheen. Zittend beneden had ik me wild misplaatst gevoeld, maar vanaf hier, opgezogen in de relaxte houding (zowel qua kleding als qua aanwezigheid) voelde ik me ontspannen.

Precies om 19:30 uur verscheen de dirigent in de orkestbak beneden en raakten de eerste paar tonen van 'De Barbier van Sevilla' mijn oren.  Het theater was ongetwijfeld grandioos, maar de voorstelling voelde intiem. Het podium was groot genoeg om indruk te maken met zijn landhuisdecor, maar klein genoeg om het over de muziek te laten gaan en niet over chique effecten. Toegegeven, gedurende de eerste 20 minuten ontging me vrijwel alles, maar eenmaal ontdekte ik dat vertalingen beschikbaar waren op kleine schermen (en de dame voor me had toevallig de hare in het Engels), ging er een hele nieuwe wereld voor me open. Er was inderdaad een verhaal om te volgen en zodra je dit onder de knie hebt, word je erin gezogen alsof je naar een toneelstuk of film in de bioscoop kijkt. Voor ik het wist was er 90 minuten voorbijgegaan en behalve mijn gewicht een paar keer te verplaatsen was ik volledig geboeid geweest.

Bij het verlaten van de prachtige kamers waar opera-liefhebbers zich konden ontspannen tijdens de pauze besefte ik meer dan ooit hoeveel waar voor je geld deze staande tickets bieden. Voor minder dan de prijs van een stuk taart in een koffiehuis krijg je niet alleen meer dan 2 uur wereldklasse opera, maar ook de kans om het iconische operagebouw van Wenen te bewonderen - dit alles zonder maanden van tevoren te hoeven reserveren. De beschikbaarheid van tickets zoals deze betekent dat er echt geen excuus is om niet naar de opera te gaan in Wenen. Of je nu een student, toerist of een lokale inwoner bent met een voorliefde voor spontaniteit (of een krap budget), deze ‘voor iedereen toegankelijke’ houding maakt opera toegankelijk - en plezierig.

Dus met dat gevoel van vreugde verliet ik de Staatsoper. Inderdaad, hoewel ik niet ga liegen en doen alsof ik elke weekend een opera zal bijwonen, als de gelegenheid zich weer voordoet zal ik deze stevig met beide handen grijpen. Wat, trouwens, meer is dan ik kan zeggen van de doelman bij een bepaalde voetbalwedstrijd op Wembley…